Een ‘invorderingsbeschikking’. Zoals de term al doet vermoeden, heeft u als burger of bedrijf liever niet te maken met een invorderingsbesluit. Maar wat kunt u tegen een invorderingsbeschikking doen als u er onverhoopt toch mee te maken krijgt? Onze advocaat overheid en handhaving legt uit.
Wat is een invorderingsbeschikking?
Een invorderingsbeschikking is een schriftlijk besluit van een overheidsorgaan, waarbij zij vaststelt dat een burger of bedrijf niet, of niet op tijd, heeft voldaan aan een eerder opgelegde last onder dwangsom. In de invorderingsbeschikking staat onder meer vermeld welke last onder dwangsom eerder is opgelegd, waarom het overheidsorgaan van mening is dat de burger of het bedrijf niet (op tijd) aan de last onder dwangsom heeft voldaan, en welke dwangsom daarom verbeurd wordt. Een invorderingsbesluit staat dus niet op zichzelf: aan een invorderingsbeschikking gaat een traject vooraf.
Voortraject: last onder dwangsom
Voordat een burger of bedrijf van de overheid te horen krijgt dat hij dwangsommen verbeurd heeft (dus vóór ontvangst van de invorderingsbeschikking), heeft er tussen beide partijen meestal al het nodige contact plaatsgevonden. In het ene geval is dat contact informeel, betrokken en veelvuldig geweest, in het andere geval formeel, zakelijk en kortstondig.
Maar hoe het contact ook is geweest: aan een invorderingsbeschikking gaat áltijd een last onder dwangsom vooraf. Zonder last onder dwangsom géén invorderingsbeschikking. Een last onder dwangsom is een schriftelijke beslissing van een overheidsorgaan, die de burger of het bedrijf verplicht om een bepaalde situatie, die naar de mening van de overheid illegaal is, te herstellen, zodat weer sprake is van een legale situatie. De overheid geeft een bepaalde termijn waarin de situatie dient te zijn hersteld. De overheid geeft ook aan welke dwangsom verbeurd wordt als het herstel niet of niet op tijd heeft plaatsgevonden. Uitgebreide informatie over de last onder dwangsom en wat u hiertegen kunt doen treft u aan op deze pagina.
Advocaat invorderingsbesluit
Als een last onder dwangsom is opgelegd, dient u hieraan tijdig te voldoen. De last onder dwangsom zal formele rechtskracht krijgen als u hiertegen niet, of niet op tijd, bezwaar instelt. Formele rechtskracht betekent dat de last onder dwangsom definitief en onaantastbaar wordt, en dat u hieraan dient te voldoen, óók als u van mening bent dat de last onder dwangsom ten onrechte is opgelegd en/of fouten bevat. De last onder dwangsom zal op enig moment ook formele rechtskracht krijgen als u wél op tijd bezwaar instelt, maar de last onder dwangsom in de daaropvolgende bezwaar- en/of beroepsprocedures in stand gelaten wordt. Een bezwaar tegen de last onder dwangsom kan er echter ook toe leiden dat de last geheel of gedeeltelijk herroepen wordt, of in beroep geheel of gedeeltelijk vernietigd wordt. In dat geval kan (achteraf) de conclusie zijn dat u niet (op tijd) aan de opgelegde last hoeft te voldoen, of heeft hoeven te voldoen. Ook kunt u een voorlopige voorziening bij de rechtbank aanvragen. Als deze wordt toegewezen, kan de opgelegde last tijdelijk geschorst worden, zodat u tijdelijk niet aan de opgelegde last hoeft te voldoen. Let op: als uitgangspunt geldt dat u, zolang de last onder dwangsom bestaat (dus niet geheel of gedeeltelijk herroepen, vernietigd of geschorst is), hieraan tijdig dient te voldoen.
Met de vaststelling dat u hebt te voldoen aan de last onder dwangsom, is nog niet gezegd dat u de dwangsom ook daadwerkelijk verbeurt. U kunt er immers voor kiezen om (op tijd) aan de opgelegde last te voldoen door de (vermeend) illegale situatie te herstellen, en daarmee te voorkomen dat u de dwangsom daadwerkelijk verbeurt. Als vervolgens na verloop van de hersteltermijn bij een controle door het bestuursorgaan wordt vastgesteld dat u op tijd hebt voldaan aan de herstelverplichting, verbeurt u geen dwangsommen.
Wanneer een invorderingsbeschikking?
Het kan echter ook voorkomen dat u niet (op tijd) aan de last voldoet, of er zelfs bewust voor kiest hieraan niet (op tijd) te voldoen, en de overheid dit tijdens een controle vaststelt. In dat geval zal de overheid een invorderingsbeschikking aan u opleggen. In deze beschikking staat meestal vermeld welke last onder dwangsom eerder aan u is opgelegd, dat bij een controle is vastgesteld dat u hieraan niet op tijd hebt voldaan, en dat u nu een dwangsom moet betalen. Aangegeven wordt vaak ook dat u hiervoor een apart betalingsverzoek zult ontvangen.
Niet eens met invorderingsbeschikking
Met de oplegging van een invorderingsbeschikking is de kwestie niet zonder meer afgedaan. Integendeel, ook tegen een invorderingsbeschikking kunt u bezwaar en beroep instellen. Een invorderingsbeschikking dient namelijk aan een aantal strenge eisen te voldoen, om stand te kunnen houden. De hoogste bestuursrechter, de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, heeft deze strenge eisen voor het laatst in 2017 in een uitspraak op een rijtje gezet.
Een invorderingsbesluit dient volgens de hoogste rechter een deugdelijke en controleerbare vaststelling van relevante feiten en omstandigheden te bevatten. Het moet voor u als burger of bedrijf dus op redelijke wijze te controleren zijn hoe de overheid tot de conclusie is gekomen dat u niet (op tijd) aan de opgelegde last hebt voldaan. Deze feiten en omstandigheden moeten bovendien zijn vastgesteld door een deskundig persoon. Dat kan een medewerker van het bevoegd gezag zijn, bijvoorbeeld een deskundige ambtenaar van de gemeente of de regionale Omgevingsdienst, maar ook een hiervoor door de gemeente ingeschakelde externe deskundige. Het gaat er om dat de persoon die de feiten vaststelt, voldoende deskundig is op het gebied waar het hier over gaat.
Proces-verbaal invordering
Van belang is verder dat feiten en omstandigheden waarop de overheid zich baseert, op duidelijke wijze moeten zijn vastgesteld. Dat zal doorgaans schriftelijk gebeuren, bijvoorbeeld in een proces-verbaal dat de deskundige heeft opgesteld, maar mag ook door middel van foto’s en ander bewijsmateriaal. Duidelijk moet zijn waar, wanneer en door wie de feiten en omstandigheden zijn vastgesteld, en welke werkwijze daarbij gehanteerd is.
Bezwaar invorderingsbesluit
Aan een of meerdere van de hiervoor genoemde vereisten aan een invorderingsbeschikking schort het nogal eens. Bovendien is het voor veel mensen niet helemaal duidelijk welke rechten zij in dit soort gevallen hebben. Hoe ga ik na of de betrokken medewerker wel deskundig is? En waarom heb ik gelijktijdig met het besluit tot invordering geen kopie van het proces-verbaal ontvangen? Kloppen de feiten en omstandigheden zoals de gemeente deze stelt eigenlijk wel? En ben ik het overal wel mee eens? Kan ik bijvoorbeeld ook een eigen deskundige inschakelen?
Advocaat last onder dwangsom
Dit soort vragen, maar ook andere vragen, komen wij bij invorderingsbeschikkingen veel tegen. Voor u is het goed om te weten dat u, ook nadat aan u een last onder dwangsom is opgelegd, nog veel mogelijkheden heeft. Belangrijk is altijd om tijdig en zorgvuldig actie te ondernemen, en de correspondentie die u voert met het bevoegd gezag schriftelijk vast te leggen. Komt u er niet helemaal uit, heeft u een specifieke vraag, of wilt u eens vrijblijvend met ons kennismaken? Neemt u dan gerust contact met ons op (IJzer Advocaten, advocaat omgevingsrecht, handhaving en vastgoed in Nijmegen), Bart van Hoof.